Birinci Meşrutiyet Nedir

Birinci Meşrutiyet, Osmanlı Devleti zamanında 1876 yılında ilan edilmiş olan anayasal yönetime verilen isimdir. Osmanlının ekonomil sorunları, 17. yy'dan sonra toprak kaybetmesi ve devamlı bütçe açığı vermesiyle başlamıştır.

Bazı avrupa devletleriyle imzalanmış olan serbest ticaret anlaşmalarıyla girem mallardan çok düşük gümrük vergileri alınmaktaydı. Bu olay devletin maddi gelirini düşürmültü hemde sanayinin gerilemesine sebep olmuştu. Ekonomik sıkıntıyla beraber 1789 yılında olan Fransız devrimi özgürlükçü düşünce ve milliyetçilik gibi kavramları doğurmuştur. Bu çıkan kavramlar Osmanlıyı etkiledi. Balkanlarda 19. yy'da bağımsızlık istemiyle ayaklanmalar boy gösterdi. Balkanlarda ve ortadoğuda oluşan sürtüşmeler içindeki avrupa devletleriyle çarlı rusyası arada bu hareketlere destek verdi. Osmanlı Devleti sınırları içinde dini İslam olmayan hakların durumları düzeltmek için Osmanlının reform yapmasını isteyenler oldu ve buna zorlandı. 1839 yılında Tanzimat fermanıtla 1856 yılında Islahah fermanının ilanları bu şekil koşullarda gerçekleşmiş oldu.

Diğer taraftan 1860 yılında aydın hareketi olan Yeni Osmanlılar meydana geldi. Namık Kemal ve Ziya paşa gibi tanınan aydnlar, Avrupa ülkelerinde olan anayasal monarşilerden etkilenerek Osmanlının Meşrutiyet ile yönetilmesi gerketiğini söylediler. 1850 yıllarında dış borç almaya başlayan Osmanlı 1870 yılına geldiğinde hem ekonomi hemde siyasal bir bunalıma girdi. Bu bunalım esnasında Mithat paşa ve arkadaşları 30 mayıs 1876 yılında Abdülaziz'i tahttan indirdiler ve yerli 5. Murat'ı geçirdiler. 5. Murat sağlık sorunları sebebiyle tahttan kısa sürede indirildi ve yerine 2. Abdülhamit meşrutiyeti ilan edeceğim sözünü vererek Padişah oldu.

Abdülhamit tahta çıktığı esnada Balkanlarda ayaklanmalar oluştu. Çarlık rusyası Osmanlıya ültimatom vermiştir. Avrupanın büyük devletleri İstanbul'da yapılan bir konferansta balkanlarda olan sorunları tartışırken Osmanlı devletinden reformlar istedikleri esnada Abdülhamit siyasi bir hamleyler 23 aralık 1879 yılında Kanun-i Esasi'yi ilan etti. Bu şekilde meşruti yönetime geçilmiş oldu.

Yorumlar